Zasoby ludzkie
Rozwój osobisty
Praca nad zmianą Mediacje i negocjacje

To dwie, niezależne od siebie, formy prowadzenia mediacji.

Mediacja sądowa – prowadzona jest na podstawie skierowania sprawy do mediacji przez Sąd. Po wniesieniu sprawy do Sądu, na skutek zlecenia ze strony Sądu, za zgodą obu Stron sporu, sprawa kierowana jest do Mediatora.

Mediacja pozasądowa – może zostać zainicjowana w każdym czasie – przed wdaniem się w spór sądowy, jak i w czasie jego trwania. W tym drugim przypadku, po jego zakończeniu należy  zawiadomić o tym fakcie Sąd, przed którym sprawa się toczy. Mediacja pozasądowa jest mediacją inicjowaną przez jedną ze Stron sporu, która najczęściej dostrzega, że czas i koszty postępowania sądowego nie zbliżą Stron do szybkiego rozwiązania konfliktu. Zainicjowanie mediacji pozasądowej, w przypadku spełnienia dodatkowych warunków, jest traktowana jak czynność przed Sądem – co oznacza, iż przerywa bieg terminu przedawnienia. Dlatego może być korzystna w sprawach, w których w niedługim czasie zbliża się termin przedawnienia.

W sądach okręgowych prowadzone są dyżury mediacyjne. Przykładowo, w Sądzie Okręgowych we Wrocławiu, codziennie można porozmawiać z  mediatorem pełniącym dyżur,  w godzinach 10.00-14.00. Dodatkowo, na stronach Sądów Okręgowych, prowadzone są listy mediatorów stałych. Zawsze, przed postępowaniem sądowym, jak i w jego trakcie, Strona może wskazywać konkretnego Mediatora. Istotnym wyznacznikiem i wskazówką przy jego wyborze może być jego wykształcenie i doświadczenie oraz specjalizacja.

Niezależnie czy jest to mediacja sądowa czy pozasądowa, procedura przebiega podobnie.  Strony spotkają się w wyznaczonym przez Mediatora miejscu. W zależności od potrzeb możliwe są spotkania wspólne lub indywidualne, z każdą ze Stron. W spotkaniu mediacyjnym biorą udział skonfliktowane Strony, mogą również brać udział pełnomocnicy Stron. Etapy spotkania mediacyjnego:

Etap pierwszy: Monolog Mediatora, w trakcie  którego Mediator przedstawia podstawowe zasady postępowania mediacyjnego.

Etap drugi: Uczestnicy wskazują przedmiot sporu, jak i swoje oczekiwania co do sposobu jego rozwiązania.

Etap trzeci: Strony wzajemnie słuchają swoich racji. To najważniejsza część spotkania- usłyszenie tego co mówi druga strona, zrozumienie jej potrzeb. Rolą Mediatora jest takie prowadzenie spotkania, aby Strony dostrzegły możliwość rozwiązania sporu.

Etap czwarty: Strony wypracowują ugodę podczas jednego, dwóch lub trzech spotkań. Potwierdza to zawarcie ugody, w formie dokumentu. Rolą  Mediatora jest sprawdzenie czy jest ona zgodna z prawem i nie zmierza do jego obejścia. Zawarte, pomiędzy stronami  porozumienie ma gwarantować każdej ze Stron poczucie wygranej tzw. win-win.

Etap piąty: W przypadku mediacji sądowej Mediator informuje Sąd o zawartej ugodzie i przesyła protokół posiedzenia mediacyjnego wraz z ugodą do Sądu.

Etap szósty: Następuje zatwierdzenie ugody mediacyjnej przez Sąd. Ta czynność kończy postępowanie sądowe.

Etap siódmy: W przypadku mediacji pozasądowej, jeżeli została zawarta ugoda, to od Stron zależy, czy będą chciały ją zatwierdzić przez Sąd. Jeżeli do tego dojdzie,  tym samym mogą uzyskać np. tytuł wykonawczy.

Etap ósmy: W przypadku kiedy Strony nie dojdą do porozumienia, niezależnie od rodzaju mediacji, zostaje sporządzony protokół.  Zawiera on informację, iż do zawarcia ugody nie doszło. W przypadku ugody sądowej taki protokół jest przekazywany do sądu. W przypadku ugody pozasądowej, co oczywiste, nie ma takiej potrzeby.

Na każdym etapie sprawy/sporu.  Jeżeli tylko sprawa nadaje się do mediacji, możliwe jest jej skierowanie do mediacji. Przed wszczęciem postępowania sądowego, możliwe jest przeprowadzenie postępowania mediacyjnego, pozasądowego. Zgodnie z brzmieniem art. 187 k.p.c. koniecznym elementem pozwu jest wskazanie czy były podejmowane próby polubownego rozstrzygnięcia sporu – w tym właśnie mediacji.

Skuteczne złożenie wniosku o przeprowadzenie postępowania mediacyjnego a w konsekwencji wszczęcie mediacji, powoduje przerwanie biegu terminu przedawnienia i ma tożsame skutki, jak złożenie pozwu czy wniosku o zawezwanie do próby ugodowej w Sądzie.

Mediacja ma przyjazny charakter. Zapobiega uniknięciu formalnego postępowania dowodowego, co jest charakterystyczne dla postępowania sądowego. Nie trzeba wzywać świadków, nie ma potrzeby konfrontacji.  Warto podkreślić, iż to strony sporu wypracowują ostateczny  kształt ugody. Takie postępowanie w znacznie krótszym czasie może doprowadzić do rozwiązania sporu,  które będzie satysfakcjonowało obie Strony.

Koszty postępowania mediacyjnego, sądowego, zostały ustalone w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 2016r., w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w sprawach cywilnych. Wynagrodzenie mediatora w mediacjach pozasądowych nie jest określone żadnym aktem prawnym. Działają tutaj zasady wolnorynkowego wynagrodzenia za czynności mediatora.

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160000921